یکی از بیماری های رایج در دنیای مدرن، فتق ستون فقرات است. که به دلایل مختلفی از جمله چاقی، سبک زندگی بی تحرک، کار فیزیکی سنگین، و همچنین استعداد تشریحی و غیره ایجاد شوند. در مراحل اولیه این بیماری، درمان اغلب با احتیاط انجام می شود، که شامل مصرف داروها، روش های فیزیوتراپی، ورزش درمانی و غیره است. اما اگر بیماری پیشرفت کرد و چنین روش هایی دیگر کمکی نکرد، باید به مداخله جراحی متوسل شوید. در کلینیک فوق تخصصی تهران دیسک ما کلیه عمل های جراحی دیسک کمر وگردن و… را تحت پوشش کلیه بیمه ها دربهترین بیمارستان های تهران و توسط پزشکان فوق تخصص این امر انجام می دهیم.
فتق دیسک کمر چیست؟
در ناحیه کمر ما ۵ مهره وجود دارد. بین مهره ها بالشتک هایی به نام دیسک قرار دارد. این دیسک ها انعطاف پذیری را برای حرکات ستون فقرات فراهم می کنند، ستون فقرات کمری به ما این امکان را می دهد که به جلو، عقب، به پهلو خم شویم و بچرخیم. فتق دیسک کمر به جابجایی دیسک بین مهره ها و فشار روی نخاع و ریشه های عصبی خارج شده از نخاع ارتباط مستقیم دارد.
انواع اصلی جراحی ستون فقرات کدامند؟
انواع مختلفی از جراحی وجود دارد که بسته به شرایط خاص انجام می شود. از آن جمله شایان ذکر است:
دیسککتومی
عملی برای برداشتن بخشی یا تمام دیسک بین مهره ای آسیب دیده که ممکن است روی ریشه عصبی یا نخاع فشار وارد کند. دیسککتومی را می توان از طریق یک برش پوستی کوچک (دیسککتومی میکروجراحی) یا با استفاده از تکنیک های آندوسکوپی (دیسککتومی آندوسکوپی) انجام داد.
لامینکتومی
این عمل جراحی است که در طی آن بخشی از فرآیندهای خاردار و قوس های مهره ای برداشته می شود تا فشار روی نخاع یا اعصاب کاهش یابد. لامینکتومی اغلب برای تنگی نخاع انجام می شود.
همجوشی ستون فقرات
همجوشی ستون فقرات شامل ادغام دو یا چند مهره در ستون فقرات است. تثبیت ستون فقرات در طی این جراحی، دیسکهای بین مهرهای آسیب دیده برداشته میشوند و فضای بین مهرهای با مواد پیوند پر میشود و گاهی اوقات نیز برای حفظ ثبات ستون فقرات، ایمپلنت انجام میشود.
جراحی دیسک کمر( دیسککتومی) چیست؟
دیسککتومی در لغت به معنای برداشتن دیسک است. این عملیات می تواند با مداخله مستقیم (باز) در سطح هر قسمت از ستون فقرات ،گردن رحم ، قفسه سینه ، کمر انجام داد. این عمل یک مداخله جراحی است، که جراح از طریق عضلات پشتی به ستون فقرات دسترسی پیدا می کند. دیسککتومی کمر زمانی توصیه میشود که فیزیوتراپی یا دارودرمانی در تسکین کمردرد ناشی از التهاب یا فشردگی ریشه عصبی ناکام باشد. این روش توسط پزشکان به عنوان روش اصلی در درمان فتق دیسک ستون فقرات مورد استفاده قرار می گیرد.
هدف از جراحی فتق دیسک چیست؟
عمل فتق دیسک (دیسککتومی) با هدف تسکین ساختارهای عصبی آسیب دیده انجام می شود. فتق دیسک(اغلب با جراحی میکروسکوپی) برداشته می شود. اگر فتق دیسک به موقع برداشته شود، بیماران شانس خوبی برای بهبودی سریع دارند. درد ناپدید می شود یا می تواند به طور قابل توجهی تسکین یابد. سایر شکایات مانند سوزن سوزن شدن، بی حسی یا از دست دادن قدرت به طور قابل توجهی با بازسازی ساختارهای عصبی بهبود می یابند، حتی اگر گاهی اوقات کمی بیشتر طول بکشد. عمل بر روی فتق دیسک از مرگ احتمالی عصب جلوگیری می کند.
چه زمانی انجام جراحی کمر ضروری است؟
- وجود درد شدید که بیش از یک ماه طول می کشد و با مسکن ها و سایر داروها قابل تسکین نیست.
- نقض عملکردهای فیزیولوژیکی بدن – ادرار کردن، نعوظ و غیره
- بی حسی مکرر اندام ها
- افزایش نمک های کلسیم در سطح فتق
- افزایش قابل توجه در اندازه فتق و غیره
عوارض انجام ندادن جراحی دیسک کمر چیست؟
اگر داروها یا روش ها کمکی نکرد، جراحی تجویز می شود. در انجام آن تردید نکنید، زیرا خطر عوارضی از جمله
- کاهش حساسیت اندام ها
- بدتر شدن عملکرد حرکتی ستون فقرات
- فلج
چه تکنیک های جراحی برای فتق دیسک وجود دارد؟
برای فتق دیسک می توان از تکنیک های جراحی مختلفی استفاده کرد:
عمل جراحی باز (معمولاً میکروسررجیال)
جراحی باز میکروسرجری دیسک رایج ترین روشی است که انجام می شود.
- جراحی قسمت آسیب دیده دیسک بین مهره ای را با استفاده از میکروسکوپ بررسی می کند. اگر جراحی بدون میکروسکوپ انجام شود، برش پوست کمی بزرگتر ضروری است.
- عمل باز به بیهوشی عمومی و معمولاً چند روز بستری شدن در بیمارستان نیاز دارد.
- خطرات جراحی شامل خونریزی، آسیب های عصبی و عفونت است. بیهوشی عمومی می تواند منجر به عوارضی مانند اختلالات تنفسی یا گردش خون شود.
جراحی آندوسکوپی
- یک آندوسکوپ از طریق برش پوست به دیسک بین مهره ای وارد می شود که از طریق آن ابزارها تحت کنترل اشعه ایکس به دیسک بین مهره ای هدایت می شوند.
- برای انجام این عمل از ابزارهای کوچک استفاده می شود، بنابراین برش کوچکتر در پوست ضروری است، این روش هم با بیهوشی عمومی و هم با بی حسی موضعی قابل انجام است.
- روش آندوسکوپی برای دستیابی به بهبودی سریعتر و جلوگیری از ایجاد اسکارهای جراحی است که به نوبه خود می تواند باعث ناراحتی شود. همچنین این روش خطراتی دارد، که شامل خونریزی، آسیب های عصبی و التهاب است.
عمل جراحی باز یا آندوسکوپی کدام بهتر است؟
جراحی آندوسکوپی نیز به اندازه جراحی باز در تسکین درد و بهبود تحرک مؤثر است.
هنوز مشخص نیست که آیا یکی از روش ها به طور قابل توجهی کوتاه تر از دیگری است و آیا یک روش آندوسکوپی منجر به خونریزی کمتری می شود یا خیر.
مزایای انجام روش آندوسکوپی چیست؟
- در ابتدا زخم ۱ سانتی متری و کوچک ، برای بیمار قابل مشاهده است.
- یکی از ویژگی های کلیدی این روش این است ، که می توان آن را بدون بیهوشی عمومی انجام داد. این نوع بیهوشی همچنین به تناسب اندام و تحرک سریعتر بعد از عمل کمک می کند.
- زمان عمل با روش جراحی آندوسکوپی به طور قابل توجهی کوتاهتر است، بازگشت به کار سریعتر و میزان عوارض جدی کمتر است.
- پس از انجام روش های آندوسکوپی، بیماران می توانند تنها پس از ۱-۲ ساعت بایستند.
- نیازی به پیگیری گسترده درمان یا توانبخشی بستری نیست؛ بازگشت سریع به زندگی و کار عادی با فعالیت غیر فیزیکی امکان پذیر است.
چه کسی عمل جراحی دیسک کمر را انجام می دهد؟
جراح مغز و اعصاب یا جراح ستون فقرات (متخصص مهره). از جراح خود بپرسید که چه صلاحیت هایی دارند، به خصوص اگر مورد شما شدید باشد یا نیاز به عمل مجدد داشته باشد.
قبل از جراحی چه کارهایی باید انجام شود؟
شما باید تعدادی از معاینات قبل از عمل را انجام دهید.
- نوار قلب
- اشعه ایکس قفسه سینه
- آزمایشات عمومی خون و ادرار
- آزمایش خون بیوشیمیایی، و همچنین تجزیه و تحلیل برای سیفلیس، هپاتیت و HIV
- نوار قلب
- فلوروگرافی
- کواگولوگرام
- ام آر آی و غیره
همچنین باید رضایت نامه ای را برای جراحی امضا کنید و در مورد مشکلات سلامتی قبلی، آلرژی ها و داروهایی که در حال حاضر مصرف می کنید به پزشک اطلاع دهید. این امکان وجود دارد که قبل از جراحی مجبور شوید مصرف برخی داروها را قطع کنید.
روند بهبودی پس از جراحی دیسک کمر چگونه است؟
- ۲ هفته پس از جراحی، یک ویزیت بعدی را با جراح خود برنامه ریزی کنید. برخی از بیماران نیز در دوره پس از عمل نیاز به فیزیوتراپی دارند.
- دوره نقاهت بسته به بیماری زمینه ای و وضعیت جسمی کلی شما می تواند از یک تا چهار هفته متغیر باشد.
- احساس درد در ناحیه زخم جراحی طبیعی است. کمردرد قبلی نیز بلافاصله پس از جراحی کاملاً ناپدید نخواهد شد.
- اکثر افراد می توانند ۲ تا ۴ هفته پس از جراحی به سر کار بازگردند، اگر کار شامل فعالیت بدنی نباشد.
در حین عمل جراحی دیسک کمر چه اتفاقی می افتد؟
این عملیات شامل پنج مرحله است که ۱ تا ۲ ساعت طول می کشد:
- انجام بیهوشی و قرار دادن بیمار روی میز عمل
- برش پوست، لایه زیرین و عضلات برای نزدیک شدن به ستون فقرات
- باز شدن کانال نخاعی (فنستراسیون)
- رفع فتق بین مهره ای
- بسته شدن زخم جراحی
اقدامات لازم برای جراحی دیسک کمر
اقدامات موثر برای جلوگیری از عود درد، پس از درمان کدامند؟
- اصلاح وضعیت ایستادن
- حفظ وضعیت صحیح در هنگام نشستن، ایستادن، راه رفتن، حرکت و دراز کشیدن
- اجرای مجموعه تمرینات مناسب
- حفظ وزن طبیعی بدن
- نگرش مثبت و آرامش
- پرهیز از سیگار
عوارض احتمالی جراحی ستون فقرات چگونه است؟
جراحی ستون فقرات، مانند هر روش جراحی دیگری، ممکن است برخی از خطرات را به همراه داشته باشد. شایان ذکر است که مداخلات جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود که در برخی موارد نسبت به سلامتی بی تفاوت نیست.
یکی از شایع ترین عوارض بعد از جراحی ستون فقرات است. آنها ممکن است شامل:
عفونت زخم جراحی
عفونت دستگاه ادراری یا حتی عفونت داخل مهره ای
لخته شدن خون و خونریزی
در طی جراحی ستون فقرات، رگ های خونی ممکن است آسیب ببینند، که ممکن است منجر به هماتوم یا خونریزی شود. در برخی موارد، ممکن است یک روش اضافی برای متوقف کردن خونریزی لازم باشد.
آسیب عصبی
جراحی ستون فقرات خطر آسیب به اعصاب نخاعی را به همراه دارد که ممکن است منجر به علائمی مانند درد، بیحسی، ضعف یا از دست دادن حس در ناحیه عصب شده توسط عصب آسیبدیده شود.
نقایص عصبی
در مورد جراحی های پیچیده ستون فقرات، خطر فلج یا نقایص عصبی وجود دارد که ممکن است منجر به محدودیت در عملکرد بیمار شود.
نارسایی اندام
در برخی موارد، جراحی ستون فقرات ممکن است بر عملکرد اندام های داخلی مانند ریه ها، قلب یا سیستم ادراری تأثیر بگذارد که ممکن است منجر به نارسایی اندام شود.
شایان ذکر است که قبل از تصمیم گیری در مورد جراحی ستون فقرات، بیمار باید توسط یک متخصص به دقت ارزیابی شود. همچنین رعایت توصیه های پزشک پس از جراحی برای به حداقل رساندن خطر عوارض و بهبود روند بهبودی بسیار مهم است.
بعد از جراحی دیسک کمر چه اتفاقی می افتد؟
- در پایان جراحی شما بیدار خواهید شد.
- فشار خون، ریتم قلب و تنفس کنترل می شود.
- تسکین درد ارائه خواهد شد.
- پس از بیدار شدن، به اتاقی منتقل می شوید که می توانید به تدریج فعالیت خود را از سر بگیرید (نشستن روی صندلی، راه رفتن)
- اکثر بیماران می توانند در همان روز به خانه بروند. بقیه بیماران پس از یک یا دو روز مرخص می شوند.
مراقبت های بعد از عمل دیسک کمر چگونه است؟
- بخیه ها را در مدت زمان مشخص شده بردارید.
- از نشستن طولانی مدت خودداری کنید.
- اجسام سنگین را بلند نکنید.
- تا زمانی که پزشک به شما اجازه این کار را ندهد، کارهای خانه را انجام ندهید.
- رابطه جنسی را تا زمانی که پزشک به شما اجازه دهد به تعویق بیندازید.
- سیگار نکشید زیرا این کار روند بهبودی را کند می کند و احتمال عوارض (مانند عفونت) را افزایش می دهد.
- به تدریج به سبک زندگی عادی خود بازگردید.
- می توانید ۳ تا ۴ روز پس از جراحی دوش بگیرید.
سخن پایانی
در بیشتر موارد، فتق دیسک در طی چند ماه بدون درمان جراحی بهبود می یابد. پزشک شما ممکن است پس از بررسی سایر گزینه های درمانی، جراحی را توصیه کند، اما تصمیم نهایی در مورد اینکه آیا جراحی برای شما مناسب است یا خیر، باید توسط شما گرفته شود. ما در مجموعه کلینیک فوق تخصصی تهران دیسک با بهترین پزشکان متخصص، در زمینه های مختلف درمانی از جمله درمان دیسک کمر وگردن، درمان دیسک کمر با لیزر، درمان پارگی دیسک کمر، درمان آرتروز کمر و گردن و … آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشیم.
در اینستاگرام تهران دیسک با ما همراه باشید.
علت بوجود امدن دیسک کمر
علت زیادی وجود دارد که افراد ممکن است با یک یا چند مورد از آنها به دیسک کمر مبتلا شوند، تعدادی از این علت ها شامل موارد زیر میشوند:
افزایش سن
وزن بالا
ایستادن و یا نشستن طولانی
بلند کردن اشیا در حالات نامناسب
افزایش ناگهانی فشار بر روی ستون فقرات
لرزش بدن
ورزش های سنگین و غیر اصولی
رانندگی طولانی مدت
نشستن در حالت بد
بارداری
خم و راست شدن زیاد
راهکارهایی برای کاهش لخته شدن خون پس از جراحی دیسک کمر
پس از جراحی دیسک کمر، مکانسیم انعقاد بدن بسیار فعال است زیرا تلاش می کند تا خونریزی های ناشی از عمل را متوقف کند. این موضوع باعث لخته شدن خون در اطراف محل جراحی خواهد شد. اگر لخته خون جدا شود و از طریق سیاهرگ به ریه برسد، می تواند بسیار خطرناک باشد. این حالت باعث ایجاد آمبولی ریه می شود که به شدت بیمار را تهدید می کند.
برای جلوگیری از این مشکل باید پس از عمل شروع به حرکت کنید تا خون به گردش در بیاید، در صورتی که قادر به راه رفتن نیستید پاها را به بالا و پایین فشار بدهید تا خون به قلب برسد و در صورت لزوم جوراب های مخصوصی وجود دارد که پزشک برای شما تجویز می کند تا با پوشیدن آنها مانع از تجمع خون در یک نقطه شوید.
انواع جراحی دیسک کمر
دیسک کمر به دلیل فرسایش و صاف شدن دیسکهای ستون فقرات ایجاد میشود و میتواند منجر به فشار بر مهرهها و اعصاب اطراف شود. جراحی دیسک کمر به دو دسته باز و بسته تقسیم میشود:
جراحیهای باز:
- میکرودیسککتومی: با دقت بالا و کم تهاجمی با استفاده از میکروسکوپ انجام میشود.
- لامینکتومی: برداشتن قوسهای مهرهای برای کاهش فشار روی نخاع و اعصاب.
- کایفوپلاستی و ورتبرپلاستی: ترمیم مهرهها با سیمان استخوانی.
- آندوسکوپی: خارج کردن فتق دیسک با سوزن تلسکوپی.
جراحیهای بسته:
- نوکلئوتومی: خارج کردن دیسک با استفاده از لوله نوکلئو.
- لیزر: تبخیر مایع دیسک با
- تزریق دیسکوژل: کاهش فشار داخل دیسک.
- دکمپرشن: مشابه آندوسکوپی با سوزن باریک.
- اوزون تراپی: کاهش حجم پارگی دیسک.
- کوبلیشن: تبخیر مایع دیسک با سوزن نازک.
زمان نیاز به جراحی:
وقتی دارو و فعالیتهای بدنی درد را تسکین ندهد، جراحی ضروری است.
زندگی بعد از جراحی:
با رعایت اصولی مانند استفاده از صندلی مناسب، صاف نگه داشتن ستون فقرات، و عدم خم شدن میتوانید بهبودی بهتری داشته باشید.
دیسک کمر کجاست؟
دیسک کمر صفحات ژلاتینی هستند که بین مهرههای ستون فقرات قرار دارند و از حلقهای فیبری و هستهای نرم تشکیل شدهاند. این دیسکها به ستون فقرات اجازه حرکت میدهند. بیرونزدگی یا پارگی دیسک به دلیل آسیب یا فشار، منجر به فتق دیسک میشود. دیسکها بدون رگهای خونی هستند و از بافتهای اطراف تغذیه میکنند، لذا تحرک کم یا فعالیت شدید میتواند باعث آسیب شود.
عوامل خطر:
- ژنتیک: نقش مهمی در تغییرات دژنراتیو دیسکها دارد.
- سیگار کشیدن: خطر فتق دیسک را افزایش میدهد.
- چاقی و قد بلند: باعث فشار بیشتر بر دیسکها میشوند.
علائم دیسک کمر:
- درد در کمر و پا که ممکن است به زیر زانو برسد.
- تشدید درد هنگام نشستن، سرفه و خم شدن.
- بیحسی و ضعف در پاها.
تشخیص:
- MRI برای بررسی اعصاب و CT برای نمایش وضعیت استخوانها.
علائم شدید:
- از دست دادن کنترل ادرار و روده.
- بیحسی در پرینه.
- ضعف حرکتی یا فلج در پاها.
در صورت مشاهده علائم شدید، باید فوراً به پزشک مراجعه شود تا از آسیبهای غیرقابل برگشت جلوگیری شود.
دیسک کمر چیست؟
دیسک کمر یک مشکل ارتوپدی است که در آن جابجایی دیسک بین مهرهای باعث فشار بر روی ریشههای عصبی میشود. این مشکل میتواند به درد، ضعف پا و اختلالات عصبی مثل بیاختیاری ادرار منجر شود. علائم شایع آن شامل بیحسی، سوزش، درد در پا و کمر، و اختلالات حرکتی است.
مراحل فتق دیسک:
- دژنراسیون: کاهش عملکرد دیسک.
- پرولاپس: برآمدگی جزئی دیسک.
- اکستروژن: بیرونزدگی محتویات پالپ دیسک.
- جداسازی: محتویات دیسک وارد کانال نخاعی میشود.
سنین شایع:
فتق دیسک بیشتر در افراد ۲۰ تا ۵۰ سال رخ میدهد، بهویژه در ناحیه L4-L5 و L5-S1.
انواع آسیب دیسک:
- بیرونزدگی دیسک: تغییر شکل دیسک و برآمدگی آن به کانال نخاعی.
- فتق دیسک: پارگی حلقههای فیبری و نشت مایع دیسک.
- جابجایی دیسک: نشت مایع دیسک به ریشههای عصبی که مشکلاتی مانند درد شدید، محدودیت حرکتی، بیحسی، فلج جزئی و بیاختیاری ایجاد میکند.
درمان جراحی:
درمان جراحی تنها زمانی انجام میشود که علائم شدید و غیرقابل تحمل باشند، مانند فلج اندامها یا بیاختیاری.
درمان دیسک کمر
درمان دیسک کمر ابتدا با بررسی علائم و وضعیت بیمار آغاز میشود. دو نوع درمان اصلی برای دیسک کمر وجود دارد: درمان غیرجراحی و جراحی.
درمانهای غیرجراحی:
شامل استراحت، فیزیوتراپی و مصرف داروهای ضد درد و ضدالتهاب است. اگر این روشها مؤثر نباشند و درد همچنان ادامه یابد، جراحی مورد بررسی قرار میگیرد.
درمانهای جراحی:
- همجوشی ستون فقرات: در این روش دیسک آسیبدیده برداشته شده و با پیوند استخوان جایگزین میشود. این عمل باعث کاهش درد و بازگرداندن فاصله مناسب بین مهرهها میشود.
- تعویض دیسک با دیسک مصنوعی: دیسک آسیبدیده با دیسک مصنوعی جایگزین میشود که علاوه بر بازگرداندن فاصله بین مهرهها، تحرک دیسک را حفظ میکند.
- کاشت اندوپرتز: از طریق برشی کوچک دیسک جابجا شده برداشته و اندوپرتز جایگزین آن میشود. این روش به بیمار کمک میکند تا به سرعت به زندگی عادی بازگردد.
درمان با طب سنتی:
درمانهای طب سنتی شامل حجامت، ماساژ با روغنهای گیاهی، و استفاده از کمپرسهای سرد و گرم است.
زمان نیاز به جراحی:
جراحی زمانی انجام میشود که درد شدید، ضعف عضلات، یا بیحسی وجود داشته باشد و روشهای غیرجراحی نتوانند مؤثر واقع شوند.
مراقبتهای بعد از جراحی:
بیمار معمولاً پس از دو ساعت میتواند حرکت کند و در روز بعد ترخیص میشود. در دوران بهبودی، فیزیوتراپی و مراقبتهای ویژه انجام میشود تا بیمار به وضعیت عادی بازگردد.
علائم دیسک کمر
فتق ستون فقرات کمری یک بیماری دیسک بین مهرهای است که بسته به محل و اندازه برآمدگی، میتواند نخاع یا ریشههای عصبی را فشرده کرده و باعث درد و علائم عصبی شود. این بیماری نهتنها در افراد مسن بلکه در جوانان نیز رایج است.
علل:
- پوکی استخوان
- سبک زندگی کمتحرک
- وزن بالا
- آسیبهای کمر
- ناهنجاریهای استخوانی و وضعیت بدن
- عفونتها و اختلالات متابولیک
- وراثت، سوء تغذیه و عادات بد مانند سیگار و الکل
انواع فتق:
- قدامی: کمخطر و نادر
- پشتی: خطرناک و میتواند نخاع را فشرده کند
- جانبی: آسیب به ریشههای نخاعی
- عمودی (Schmorl): به مهرهها فشار وارد میکند
مراحل بیماری:
- برآمدگی: جابجایی دیسک بدون شکستن حلقه فیبری
- اکستروژن: شکستن حلقه فیبری و بیرونزدگی جزئی دیسک
- پرولپس: آویزان شدن دیسک در فضای بین مهرهها
- جداسازی: ذرات دیسک وارد کانال نخاعی میشوند و خطر فلج دارند
علائم:
- درد در کمر، باسن و ساق پا
- بیحسی، سوزش، ضعف عضلانی
- اختلالات حرکتی و لگنی (بیاختیاری ادرار و مدفوع)
- اختلالات جنسی و فلج عضلات پا
تشخیص:
- مشاوره با متخصص مغز و اعصاب
- MRI یا CT برای بررسی برآمدگی و فشردگی عصبی
- آزمایش خون و ادرار و مشاوره با متخصصین دیگر در صورت لزوم
درمان:
- ترکیبی از دارودرمانی، فیزیوتراپی و ماساژ
- هدف درمان کاهش درد، بهبود اختلالات عصبی و بازسازی غضروف