پوکی استخوان یک بیماری است، که به تدریج پیشرفت می کند. به همین دلیل، علائم معمولا دیر تشخیص داده می شوند. دانستن و شناخت علائم احتمالی پوکی استخوان، در درمان این بیماری بسیار مهم است.
بیماری پوکی استخوان یا (اُستئوپروز) چیست؟
در این بیماری، استخوان ها ضعیف ونازک شده، و باعث شکننده شدن استخوان‌ها می‌شود، به قدری شکننده که زمین خوردن یا حتی فشارهای خفیف مانند خم شدن یا سرفه می‌تواند باعث شکستگی شود.
(اُستئوپروز) چگونه ایجاد می شود؟
این بیماری زمانی اتفاق می افتد، که بدن توده استخوانی کافی را نسازد، یا آن را خیلی سریع تجزیه کند بدن تا حدود ۳۰ سالگی توده استخوانی می سازد و پس از آن کاهش می یابد. به همین دلیل، استخوان ها می توانند حتی تحت فشار خفیف بشکنند.
دربیماری پوکی استخوان چه علائم هشدار دهنده ای وجود دارد؟
تا زمانی که اولین شکستگی استخوان رخ دهد، این بیماری معمولاً بدون توجه پیشرفت می کند. هیچ علامت اولیه معمولی در مراحل اولیه بیماری وجود ندارد. حتی شکستگی استخوان در بدن مهره ها یا دنده ها می تواند مورد توجه قرار نگیرد.تغییر شکل ستون فقرات پس از شکستگی مهره، فشار نادرستی به عضلات پشت وارد می‌کند و باعث کمردرد می‌شود.
تشخیص پوکی استخوان چگونه است؟
- معاینه عمومی و مشاوره با پزشک
- اندازه گیری تراکم استخوان (استئودنسیومتری، اندازه گیری DXA)
- معاینه اشعه ایکس
- آزمایش خون
انواع پوکی استخوان کدامند؟
استئوروز اولیه: این بیماری در زنان بعد از یائسگی و در هر دو جنس در سنین بالاتر رخ می دهد، از دست دادن استخوان پس از یائسگی توسط هورمون ها ایجاد می شود.
استئوروز ثانویه: بر خلاف پوکی استخوان اولیه، نوع ثانویه آن، نتیجه ی بیماری های دیگر یا درمان آن ها (داروها) است.
علل به وجود آمدن استئوپروز ثانویه چیست؟
نوع ثانویه به دلیل افزایش سطح کورتیزون در بدن ایجاد می شود. یا عامل آن بیماری هایی مانند:
- کم کاری غدد جنسی
- پرکاری قشر آدرنال
- دیابت نوع ۱
- بیماری های معده و روده مانند بیماری کرون
- کولیت اولسراتیو
- عدم تحمل قند شیر (عدم تحمل لاکتوز)
- بیماری سلیاک
- تومورهای بدخیم (مانند متاستازهای استخوانی)
- ضعف شدید مزمن کلیه (نارسایی کلیه)
درمان پوکی استخوان چگونه صورت می گیرد؟
- اقدامات غیردارویی مانند ورزش کافی (ورزش، فیزیوتراپی)
- تغذیه مناسب، مصرف کلسیم و ویتامین D
- داروهای پوکی استخوان (بیس فسفونات ها و غیره)
- درمان بیماری های زمینه ای
- جراحی برای استخوان های شکسته
عوارض ناشی از پوکی استخوان چیست؟
کمردرد معمولا اولین علامت پوکی استخوان است، به خصوص در افراد مبتلا بالای ۵۰ سال ، شکستگی مهره ناشی از پوکی استخوان باید همیشه در نظر گرفته شود، که باعث درد شدید و ناگهانی می شود.
درد لگن و زانو درد
درد دائمی لگن نیز می تواند نشانه پوکی استخوان باشد. به عنوان مثال، افراد مبتلا، در حرکت خود دچار اختلال می شوند و راه رفتن ناهمواری دارند.
شکستگی استخوان درنوع پیشرفته آن
در مرحله پیشرفته این بیماری، شکستگی استخوان، بیشتر رخ می دهد. در اینجا استخوان ها از قبل آنقدر ضعیف هستند، که دیگر نمی توانند بار اضافی ناگهانی را تحمل کنند و بشکنند.
شکستگی های خودبخودی، شکستگی هایی که به طور ناگهانی رخ می دهند، شکستگی های خودبخودی نامیده می شوند.
عوارض ناشی از پوکی استخوان
پیشرفت بیماری با چه عوارضی خود را نشان می دهد؟
- دردهای مداوم مانند کمردرد
- شکستگی استخوان
- شکستگی خودبخودی
- افزایش قوز کمر
- کاهش قد
نواحی که در معرض بیشتر پوکی استخوان هستند،کدامند؟
- مهره ها (مهره های پشتی)
- استخوان ران
- استخوان های فوقانی و ساعد
- لگن و باسن
- دنده
- جناغ سینه
- مهره های نخاعی کوچک ستون فقرات
نواحی در معرض پوکی استخوان
را ه های پیشگیری
- پیشگیری از تحلیل استخوان
- تقویت استخوان سازی
چه کسانی درمعرض خطر ابتلا به استئوپروز هستند؟
این بیماری،معمولا در سنین بالا اتفاق می افتد. بین جنسیت ها تفاوت وجود دارد: از هر سه زن یک زن بعد از یائسگی و از هر پنج مرد مسن یک نفر از تحلیل استخوان رنج می برد.
چرا استئوپروز در زنان بیشتر از مردان است؟
هورمون های جنسی (مانند تستوسترون) نیز برای متابولیسم استخوان در مردان مهم هستند. با این حال، تولید تستوسترون به اندازه تولید استروژن در زنان هم سن کاهش نمی یابد. به همین دلیل است که این بیماری در مردان کمتر از زنان است.
عوامل مختلف خطردر ایجاد پوکی استخوان چیست؟
- کمبود تغذیه ای کلسیم و ویتامین D، به خصوص پس از ۷۰ سالگی
- افزایش مصرف قهوه، سوء استفاده از ملین ها و فسفات زیاد
- فقدان
- مصرف بیش از حد الکل و نیکوتین
- عوامل ژنتیکی
- کهنسالی
- جنسیت مونث
- عدم ورزش
- کمبود وزن
نقش تراکم استخوان درتشخیص استئوپروز چیست؟
بخش مهم دیگری از تشخیص، انجام تست از طریق اندازه گیری تراکم استخوان (استئودنسیومتری، اندازه گیری DXA) است. این اندازه گیری از اشعه ایکس با دوز پایین برای تعیین تراکم استخوان در ستون فقرات کمری، کل استخوان ران و گردن استفاده می کند.
کلام آخر
دانستن و شناخت علائم احتمالی این بیماری در درمان بسیار مهم است، زیرامی تواند از عواقب جبران ناپذیر آن جلوگیری کند.
دراینستاگرام با ما همراه باشید.
